Prvi put od kada se rade popisi u Velikoj Britaniji manje od polovine populacije u Engleskoj i Walesu 2021. godine se izjasnilo kao hrišćani, dok je porastao broj onih koji se izjašnjavaju da su bez religije. Zašto?
Pitanje o religiji je dobrovoljno, 94 posto stanovnika Engleske i Walesa se izjasnilo o svom odnosu prema religiji na Popisu 2021. što je i porast u odnosu na popis 2011. kada se radilo o postotku od 92,9. Popis se takođe trebao održati u Škotskoj 2021. ali je odgođen na godinu dana zbog pandemije. Popis u Velikoj Britaniji organizuje Kancelarija za nacionalnu statistiku (ONS) svakih deset godina.
Promjene koje su registrovane u Walesu i Engleskoj indikativne su u zemlji koja ima svoju crkvu – Englesku crkvu. Engleska crkva ili Crkva Engleske je službena crkva koja je ustanovljena u Engleskoj i centar je u svijetu rasprostranjene Anglikanske zajednice. Poglavar Engleske crkve je britanski monarh, što je nakon smrti kraljice Elizabete II postao kralj Charles III. Crkva Engleske u svojim elementima uključuje katoličke i protestantske elemente.
Hrišćani i oni bez religije
Rezultati Popisa su “potvrdili da je najveća demografska promjena u posljednjih deset godina u stanovništvu Engleske i Walesa porast nereligioznih ljudi”, rekao je Andrew Copson iz humanitarne organizacije Humanists UK koja promiviše sekularni humanizam, piše The Guardian.
On je naveo da Popis pokazuje koliko se razilaze država i njeno stanovništvo jer niti jedna evropska država nema takvu organizaciju religijskog u odnosu na zakonodavstvo i javne politike i istovremeno toliki broj nereligiozne populacije.
Zašto je ova promjena u identifikaciji stanovništva značajna?
Na primjer, 4.632 državne škole u Engleskoj vodi Crkva Engleske, navodi The Guardian. Anglikanski biskup sjedi i glasa u Domu lordova. Poređenja radi, jedina druga država koja u zakonodavnom tijelu drži rezervisano mjesto za klerikalno lice je Iran. Nadbiskup takođe vodi krunisanje britanskog monarha. Izraženo u postocima, 46,2 posto se izjasnilo kao hrišćani što je pad od 59,3 posto koliko je bili prije deset godina 2011. Nasuprot tome, broj onih koji su rekli da nemaju religiju porastao je na 37,2 posto.
Broj onih koji su se izjašnjavali kao muslimani porastao je sa 4,9 posto 2011. na 6,5 posto 2021. Ljudima je postavljen spektar pitanja o njihovoj etničkoj zajednici i nacionalnom identitetu. Pitanja u vezi religije postavljena su široko – pitanja o uvjerenima i vjerovanjima ili religijskim praksama bila su na dobrovoljnoj osnovi kako je to uključeno na Cenzusu od 2001. godine. Pitanje se odnosi na religiju sa kojim se osoba identifikuje, prije nego na vjerovanja ili aktivne vjerske prakse.
“Izjašnjavanje sa “nema religiju” ne znači da se nemaju vjerovanja, rekla je profesorka Linda Woodhead sa King's Collegea u Londonu, piše BBC.
“Neko je ateista, mnogo ljudi su agnostici, oni jednostavno kaži ‘ne znam’, dok će drugi biti duhovni i imati vjerovanja u duhovne aspekte života”, navela je ona.
Među onim u grupi ‘bez religije’ i ‘bilo koja druga religija’ najbrojniji su bili agnostici (32.000), ateisti (14.000) i humanisti (10.000). Godinama su ankete populacije pokazivale da raste broj onih koji za sebe kažu da “nemaju religiju”. S veoma jednostavnim pitanjem na koje nije obavezno dati odgovor: “Šta je vaša religija?”, popis ne ilustruje stavove 22,2 miliona ljudi koji su rekli da “nemaju religiju”. Tu se raspon kreće od onih koji ne vjeruju u boga uopšte do onih koji vjeruju na neki način ili vjeruju u moć molitve, vjeruju u zagrobni život ili ističu neki drugi duhovni aspekt svoje ličnosti. London je, kao i ranije, ostao religijski najraznovsnija sredina Engleske sa preko jedne četvrtine, 25,3 posto ili 2,2 miliona stanovnika koji su svoju religiju identifikovali kao “nešto drugo od hrišćanstva”.
Porast pagana i šamana
Trend udaljavanja od religije nije nešto što odražava većinu ne-hrišćanskih religija koje sve bilježe porast. Onih koji su se odlučili da odgovore “bilo koja druga religija” bilo je 405.000 ili 0,7 posto ukupne populacije Engleske i Walesa. Najveći broj se izjasnio kao pagani, sa porastom od deset posto od 2011. onih koji se izjašnjavaju kao šamani.
Šamanizam se širi mnogo brže od ostalih religija. Ljudi koji su naveli da praktikuju šamanizam 2011. je bilo 650 dok je 2021. 8.000. Rezultat bi se mogao shvatiti kao kontroverzan pošto web stranica o šamanizmu u Velikoj Britaniji navodi da šamanizam “nije religija, već je više autentično izražavanje duhovnosti”.
Pagani su se s 57.000 prije deset godina povećali na 74.000, dok je vikana 13.000 po podacima cenzusa 2021. godine. Vikanska praksa se ponekad opisuje i kao tradicija vještičarenja koja vuče korijene iz predhrišćanske religijske tradiciji, folklora, folklornog čaranja i ritualne magije. Mnogo je faktora koji utiču na promjene u odnosu na religiju u Engleskoj i Walesu, navodi se u pojašnjenju na stranici ONS-a ove tendencije. Govori se o različitim putevima i aspektima starenja, plodnosti, moralu i migracijama. Promjene se takođe mogu ogledati u tome koliko je ljudi između dva popisa odlučilo da odgovori na pitanje o religiji.
“Hrišćanska populacija veoma stara tako da i smrtnost pogađa brojke. Ljudi jednostavno umiru”, rekla je profesorka Linda Woodhead sa King's Collegea u Londonu.
Woodhead je dodala da se tekođe radi i o tome što se hrišćanstvo ne prenosi s roditelja na djecu, što nije slučaj sa islamom i hinduizmom.
(Radio Slobodna Evropa)