Italijanski Corriere je nedavno objavio zaključke internih izvještaja italijanskih regulatora o SkyAlpsu, koji ukazuju na podužu praksu neobavljanja radova na avionima, lažiranja istih, kao i korištenja isteklih dijelova. Italijanski regulator civilne aviacije (ENAC) je početkom marta prizemljio sedam aviona SkyAlpsa zbog rezultata prinudne inspekcije izvršene pri kraju februara.
Ovo prizemljenje nije uticalo uopšte na letove SkyAlpsa jer je kompanija unaprijed ugovorila zamjenske wet leaseove, a ENAC je potvrdio da je bio u bliskoj saradnji sa kompanijom, izvijestio je avioportal Zamaaero.
Također, zbog naglašavanja da su “originalni” problemi počeli navodno od samo jednog tehničara kome je jedna od certifikacija istekla i greškom nije obnovljena, smatralo se da je u pitanju privremen problem, koji ne ukazuje na dublje probleme u kompaniji. Realnost je očigledno suprotna.
Izvještaj ENAC-a ukazuje na “značajne nekonformitete”, kao i “ozbiljne deficite u redovnom održavanju aviona u odnosu na regulativne mjere”.
Konkretno navodi: radove na avionima koji nisu izvršeni ali su upisani kao da jesu, antidatirane dijelove aviona, druge dijelove kojima je prošao rok trajanja, a pogotovu se naglašava i rizik za katastrofalne posljedice zbog činjenice da neke komponente unutar rezervoara goriva nisu zamijenjene na vrijeme.
Izvijesni kontroverzni zaposleni je za SkyAlps “neometano” certifikovao radove na avionima koji u realnosti uopšte nisu urađeni. Izvijesni je također vršio i ulogu “nezavisnog” inspektora za radove koje je on sam “izvršio”, nešto što je apsolutno suludo da se dozvoli samo nekoliko godina nakon što je isti princip “auto-certifikacije” doveo do dobro poznatih problema Boeinga sa B737MAX.
ENAC je do svih ovih podataka došao direktnom inspekcijom aviona, ali prije svega provjerom podataka od stranih dobavljača. Situacija je toliko bila loša da je u samo nekoliko sati inspekcije otkriveno čak osam “kritičnih stavki”. Najbitnija od ovih je gore spomenuta intervencija u rezervoarima aviona: ENAC tvrdi da je izvijesni nelegalan tehničar od septembra 2023. do maja 2024. certifikovao zamjenu komponenti unutar rezerovara, ali problem je to što ENAC tvrdi da “dostupni dokazi nisu dovoljni da pokažu da je intervencija održavanja aviona zapravo odrađena”, elaborirajući da “ne postoje dokazi koji bi pokazali da je organizacija [SkyAlps] u navedenom periodu uopšte posjedovala neophodne alatke i zamjenske dijelove koje je proizvođač aviona propisao kao neophodne za pravilno vršenje radova na avionu”.
U pitanju je “Airworthiness Directive (AD)” izdat od strane kanadskog regulatora, zbog činjenice da su neke kompanije prijavile niz problema sa prebrzom degradacijom i korozijom internih komponenti rezervoara, što bi dovelo do degradacije električne izolacije rezervoara, što bi posljedično moglo da dovede do požara ili eksplozije cijelog rezervoara u slučaju da recimo munja pogodi avion.
Istraga radova za stariji AD, pokazuje još više neregularnosti – jednom komponentu za stabilizaciju vertikalnog stabilizatora aviona je u dokumentima upisano da je prošao kroz 39 ciklusa leta od kad je montiran, tj. da je praktično nov, dok je realan broj u stvari bio čak 3039 ciklusa, što bi značilo da komponent treba zamijeniti.
Na drugom avionu je pronađen komponent stajnog trapa koji ima fiksan rok trajanja nakon kog mora da se zamijeni, a koji je istekao još u junu 2024, punih osam mjeseci prije prinudne inspekcije ENAC-a.
Ukoliko ovo nije bilo dovoljno, SkyAlpsovi dokumenti ukazuju na dalje sitnije probleme, kao što je demontiranje jednog TCAS modula sa aviona, koji je zatim potpuno nestao i do trenutka inspekcije nije pronađen, što ne bi bio problem da je SkyAlps zapravo prijavio nestanak ovog uređaja, na šta je obavezan.
Nakon svega navedenog, zasigurno se može reći da je situacija za kompaniju kritična. Ovoliki prekršaji ukazuju na duboke sistematske probleme unutar kompanije, a iskreno je i neočekivano da ENAC nije odmah suspendovao AOC kompanije.
SkyAlps u izjavi za medije tvrdi da radi na brzom vraćanju aviona u promet. Insajderi tvrde da SkyAlps traži novog direktora nakon ovog incidenta, kao i da je jedna osoba već izabrana zbog dugogodišnjeg radnog iskustva u MRO-u i CAMO-u aviokompanija.
Ovaj incident utječe i na dugoročnu budućnost kompanije – ista je, ironično, bila u procesu dobijanja IOSA (IATA Operational Safety Audit) certifikata, koji je bio zahtjev ITA-e i Lufthanse za pregovore za dugotrajni wet lease/feeding ugovor. Italijanski tužioci su otvorili istragu kompanije za ugrožavanje bezbjednosti vazdušnog saobraćaja.
I dalje nije poznato da li će trenutna situacija uticati na planirani početak novih letova iz Mostara. Ukoliko SkyAlpsu dovoljan broj aviona ostane prizemljen do maja, kada se očekuje otvaranje novih ruta iz Mostara, na istim će izvjesno letjeti SkyAlpsov partner Luxwing, alternativno Avanti Air, naravno na istom tipu aviona koji je originalno planiran (Q400).
Podsjetimo da je Sky Alps pokrenuo letove ka većem broju destinacija iz Mostara. Dodatno, u septembru prošle godine potpisan ugovor između predstavnika Grada Mostara, Aerodroma Mostar i SkyAlps o baziranju jednog aviona u Mostaru, a za ovu godinu je najavljen još veći broj destinacija, izvijestio je Zamaaero.