Ministarstvo kapitalnih investicija (MKI) predložilo je Vladi Crne Gore da se pokrene postupak za utvrđivanje prava Crne Gore u valorizaciji voda hidroakumulacionog objekta Bilećko jezero i hidropotencijalu rijeke Trebišnjice, javlja RTV Crne Gore.
– Imajući u vidu da je predmetnim Prijedlogom navedeno da je energetski sistem Crne Gore strateška grana razvoja Crne Gore, kao i da je hidropotencijal prepoznat kao jedan od ključnih obnovljivih izvora energije, Odbor direktora Elektroprivrede Crne Gore ukazuje na potrebu da se poslije 57 godina višenamjenskog korištenja voda međugranične rijeke Trebišnjice od Bosne i Hercegovine i Hrvatske utvrde prava Crne Gore i da ukoliko ta prava postoje, da se ista adekvatno zaštite i valorizuju – navodi se u Informaciji o valorizaciji voda hidroakomulacionog objekta Bilećko jezero.
Navodi se da je rješavanje pravične raspodjele hidroenergetskog potencijala Hidrosistema Trebišnjica veoma važno pitanje za Crnu Goru.
Crna Gora, kako se navodi, posjeduje hidroenergetski potencijal u HES Trebišnjica koje u cijelosti koriste druge države, a istovremeno ostvaruje deficit električne energije.
– Vodni resursi, a time i hidroenergetski potencijal predstavljaju dio nacionalnog, prirodnog bogatstva jedne države. Saradnja susjednih država se u najboljem vidu odražava i kroz suverenitet nad zajedničkim vodnim resursima. Crna Gora se sa svojim dosadašnjim postupanjem, u odnosu na hidroenergetske potencijale hidrosistema Trebišnjica, već 48 godina faktički odriče dijela svog suvereniteta – smatraju u EPCG.
Navodi se da Crna Gora nesumnjivo polaže pravo na korištenje voda Bilećkog jezera, po svim domaćim i međunarodnim propisima i zakonima.
– Evidentno je i neosporno da Crna Gora ima značajan udio u hidroenergetskom potencijalu hidrosistema HS Trebišnjica, ali da ga nije koristila 45 godina, i da je krajnje vrijeme da Crna Gora valorizuje ovaj svoj potencijal jer bi s tim ostvarila evidentan energetski, vodoprivredni i opći ekonomski razvoj, a sve u skladu sa legislativom Evropske unije, odnosno EU Okvirnom direktivom o vodama i Konvencijom o zaštiti i korištenju prekograničnih vodotokova i međunarodnih jezera (Helsinška konvencija) – kaže se i Informaciji objavljenoj na sajtu Vlade, prenosi RTV Crne Gore.
Napominje se da je Prostornim planom Crne Gore i Strategijom razvoja energetike do 2025. godine, predviđen projekat valorizovanja hidroenergetskog potencijala Bilećkog jezera izgradnjom hidroenergetskog postrojenja HE Boka, sa mašinskom zgradom u blizini Risna.
Procjenjuje se da je površina sliva Bilećkog jezera koja pripada Crnoj Gori oko 40 posto, a zapremina akumulacije koja pripada Crnoj Gori je 24 posto od ukupne Bilećke akumulacije.
Ministarstvo kapitalnih investicija predlaže da se formira ekspertski tim, koji će “doprinijeti značajnim ekonomskim i energetskim benefitima u cilju rješavanja valorizacije voda hidroakumulacionog objekta Bilećko jezero”.
– Spomenuti tim je neophodno formirati kako bi se strateški značajno pitanje valorizacije voda sa aspekta razvoja energetskog potencijala riješilo na najefikasniji i najefektivniji mogući način, a u cilju ekonomskih benifita i zaštite državnih interesa – smatraju u MKI.