Rijeka Vrbas pominje se pod ovim imenom još u rimsko doba, a prema predanjima naziv je dobila po bijeloj vrbi. Bosna i Hercegovina ima čak 262 rijeke, a zanimljivo je da od najznačajnijih i najdužih: Sava, Drina, Bosna, Neretva, Una, Trebišnjica, Sana, Usora, Vrbanja, Prača, Spreča, Ukrina, Krivaja, Janja-jedino Vrbas nosi muško ime.
Tokom dugim 237 kilometara, Vrbas je rijeka sa najvećim padom od svih pritoka Save, zato je plahovit i silovit naročito u kanjonu od Donjeg Vakufa do Banje Luke. Izvire ispod Zec planine na 1.780 metara i teče kroz osam opština. Po nekim predanjima, Vrbas je ime dobio po bijeloj vrbi, čijoj velikoj rasprostranjenosti pogoduju niži predjeli korita rijeke, prenosi Blmojgrad.
I Banjalučanin Muho Pašalić zapisao je o Vrbasu da je od svih rijeka najsličniji čovjeku. Mada kroz područje Banje Luke prolazi tek petinom svog toka, ova rijeka je glavno i najljepše obilježje grada. Stanovnici su toliko vezani za rijeku, da i sam naziv grada “luka” označava livadu u blizini vode.
I kao što je Vrbas simbol Banjaluke tako je dajak čamac simbol ove rijeke. Zbog brzine Vrbasa nastao je čamac specifičnog izgleda i oblika prilagođenog koritu rijeke, koje je u gradu najvećim dijelom plitko sa kamenim dnom. Dajak je obrađeni komad drveta kojim se gura čamac, jer zbog male dubine veslo ne bi bilo od pomoći.
Osim turističkih vožnji dajakom, Vrbas je prepoznat u svijetu i kao izuzetna destinacija za avanturistički turizam, od kajaka i kanua, do raftinga. Na Vrbasu je održano Europsko prvenstvo u raftingu 2005. godine i svjetsko 2009. godine.