Kada je Rusija napala Ukrajinu u februaru 2022. godine veliki broj zapadnih kompanija otišao je sa ruskog tržišta u znak protesta. Međutim, istraživači sa Jejla procjenjuju da više od 200 svjetskih kompanija i dalje normalno posluje u Rusiji.
Neke od najvećih svjetskih korporacija, među kojima su Hajneken ili proizvođač grickalica Mondelez, ostali su u Rusiji i nastavili poslovanje.
Više od godinu dana kasnije, kompanije koje su odlučile da ostanu u Rusiji nalaze se u sve težem položaju jer je odlazak postao skuplji i složeniji a ostanak postao rizičniji, navodi CNN.
Kompanije su sada uhvaćene između zapadnih sankcija i gnijeva javnosti s jedne strane, i sve neprijateljskijeg stava ruskih vlasti s druge strane. Kremlj otežava zapadnim firmama da prodaju svoju rusku imovinu i nameće velike popuste i kaznene poreze kada to urade.
Putinov nalog o nacionalizaciji imovine
Iskustvo francuskog proizvođača jogurta Danone i danske pivare Karlsberg pružaju odličan primjer duboke državne intervencije koja bi mogla da zadesi i druge strane kompanije koje se nadaju povlačenju iz Rusije. Dok su obije kompanije završavale prodaju lokalnim kupcima, predsjednik Vladimir Putin potpisao je nalog o nacionalizaciji njihove lokalne imovine.
Karlsberg je posle ovoga rekao da su izgledi za prodaju pivare Baltik, jedne od najvećih ruskih kompanija robe široke potrošnje, sada „veoma neizvjesni“. Danone je saopštio da će rezervisati otpis od 200 miliona eura za svoje poslovanje u Rusiji, dodajući prethodno prijavljenih 500 miliona eura. Iako je ostao „zakoniti vlasnik, više ne zadržava kontrolu nad upravljanjem“.
„Prozor za izlazak iz Rusije je skoro zatvoren“, rekla je za CNN Marija Šagina, ekspert za sankcije sa Međunarodnog instituta za strateške studije.
178 firmi „kupuje vrijeme“
Više od 1.000 stranih kompanija napustilo je ili obustavilo poslovanje u Rusiji od izbijanja rata, navodi se u istraživanju Univerziteta Jejl. Podstaknuti snažnim zapadnim sankcijama, naftne kompanije, proizvođači automobila, tehnološke firme, konsultantske kuće i banke predvodile su početni talas odlazaka. Mekdonalds je prodao više od 800 lokalnih restorana, otpisavši u tom procesu više od milijardu dolara.
Ali istraživači sa Jejla procjenjuju da više od 200 kompanija iz cijelog svijeta i dalje nastavlja da posluje uobičajno u Rusiji. Dodatnih 178 firmi „kupuje vrijeme“, što znači da su obustavile nove investicije i smanjile poslovanje, ali su i dalje prisutne u zemlji.