Izmislili su totalni fudbal. Johan Krojf, Johan Neskens, Džoni Rep, Marko Van Basten, Rud Gulit, Vesli Snajder, Arjen Roben, Robin Van Persi su samo neka od najznačajnijih imena koja su nosila dres sa nacionalnim grbom. Holandija, mala zemlja sa 17,5 miliona stanovnika toliko toga je dala najvažnijoj sporednoj stvari na svjetu. Za sebe nije uspjela da uradi samo jedno – da postane prvak svjeta.
Tri puta je Holandija bila učesnik odlučujućeg meča. I tri puta je poražena, iako je po kvalitetu imena u svom timu, a prije svega po kvalitetu igre zaslužila makar jednu titulu. Međutim, fudbalski bogovi, ali i mnoge stvari na terenu, a posebno van njega, nisu im bile naklonjene. Zato danas o popularnom „oranju“, umjesto kao jednoj od najuspješnijih, govorimo kao jednoj od najmaleroznijih selekcija u svjetskom fudbalu. Možda će u Kataru skinuti kletvu. Do tada ostaje da je Holandija tri puta pala pred vratima raja.
Njemačka (1974) – Krojf, šampanjac i gole devojke
Na Mundijal su došli kao apsolutni favoriti. Holanđani sa svojim selektorom Rinusom Mihalsom prvi su počeli da igraju totalni fudbal, odnosno gdje je svaki igrač mogao da pokrije svaku poziciju. Djelovali su kao najfiniji naštimovan orkestar, koji je na terenu predvodio maestro Johan Krojf. I u Njemačkoj je sve išlo glatko do finala. U prvoj fazi su lako savladali Urugvaj 2:0 i Bugarsku 4:1, dok su sa Švedskom igrali 0:0, što je bilo dovoljno da u drugu rundu prođu kao prvoplasirani.
Ako je start bio dobar, nastavak je bio impresivan. U grupi sa Argentinom, Brazilom i Istočnom Njemačkom upisali su sva tri trijumfa uz gol razliku 8:0. Argentina je primila četiri, vladajući šampioni svjeta Brazilici i Istočni Njemci po dva. Kaznena ekspedicija je sa 14 datih i jednim primljenim golom stigla do meča za titulu. Ostala je još jedna prepreka. I to domaća reprezentacija tadašnje Zapadne Njemačke. Iako si i oni imali sjajan tim, Holandija je zbog svega prikazanog prije odlučujućeg duela bila izraziti favorit.
A onda je počeo šou van terena. Bild je dan pre finala objavio priču da su se četvorica holandskih igrača goli kupali sa dvije njemačke devojke u bazenu uoči duela sa Brazilom. Da bi efekat bio što jači naslov je bio „Krojf, šampanjac i gole devojke“. Rinus Mihels je odmah reagovao i rekao da pisanje nema veze sa istinom. Optužio je Njemce da vode „psihološki rat“. Međutim, da se nešto dogodilo nekoliko godina kasnije je priznao Ari Han, tadašnji vezista Holandije.
„Malo smo se zanijeli te noći. Nismo mnogo razmišljali, prijalo nam je da budemo poznati, da budemo najbolji. Svi su nas pratili i gledali. A onda se pojavio članak. Sve se pretvorilo u noćnu moru. Bjesne supruge su po cio dan bile na telefonu“.
Posebno je na udaru bio Krojf. Sjajna 14-ka Holandije umesto da se odmara, morao je da se pravda ženi. I mnogi su u tome našli opravdanje za njegovu prosječnu partiju u finalu. Pred 70.000 ljudi u Minhenu, Holandija je povela već u drugom minutu preko Neskensa, ali do poluvremena su Njemci preokrenuli preko Brajtnera i Gerda Milera. Do kraja je ostao rezultat 2:1 i Zapadna Njemačka je u tom trenutku drugi put u istoriji stigli do pehara.
Krojf poslije toga više nikada nije igrao na Svjetskim prvenstvima. Pričalo se da je to bio dio dogovora sa suprugom, mada je to Johan demantovao. Govorio je da želi više vremena da provede sa porodicom. Bild koji je izbacio cijelu priču uspio je u svojoj namjeri. Poljuljani Holanđani su u finalu bili blijeda sjenka tima iz prethodnih utakmica. Za Njemca je to bila velika pobjeda. Za ostatak svjeta nepravda, jer možda jedna od najboljih ekipa u istoriji nije dobila glavnu nagradu.
Argentina (1978) – Pakao Monumentala
Četiri godine kasnije Holandija je i dalje bila moćna. Međutim, u Argentinu na Mundijal je otputovala bez prve zvjezde – Johana Krojfa. Dugo se njegovo odsustvo pripisivalo tome što je na taj način želio da iskaže svoj protest zbog vladavine vojne hunte u Argentini na čelu sa Horhe Rafaelom Videlom. Međutim, istina je bila drugačija.
Krojf je 30 godina kasnije otkrio da je razlog neodlaska bio pokušaj kidnapovanja njegove porodice u Barseloni 1977. godine.
„Imao sam pušku uperenu u glavu. Moja supruga i ja smo bili vezani pred djecom. Srećom sve je prošlo bez fatalnog ishoda, ali ja dugo poslije toga nisam mogao da mislim na fudbal. Da bi igrao na Svjetskom prvenstvu trebalo je da budem posvećen 200 posto. Ja u tom trenutku nisam bio spreman za to“, ispričao je Krojf.
Krojf nije otišao, ali su tu bili i dalje Neskens, Ari Han, Rene Van De Kerkof, Rob Rensenbrink, Džoni Rep. Za razliku od Njemačke, nije sve išlo glatko za Holandiju. U prvoj fazi su samo pobjedili Iran 3:0. Meč sa Peruom je završen 0:0, dok su poraženi od Škotske 3:2. Dalje su prošli zahvaljući boljoj gol razlici u odnosu na Škotsku. Stvari su krenule nabolje u drugoj fazi. Prvo je Austrija deklasirana 5:1, duel sa Zapadnom Njemačkom okončan je 2:2, a onda je u direktnom dvoboju za finale i to poslije preokreta golovima Brandtsa i Hana savladana Italija 2:1.
Čudne stvari su se dešavale u drugoj grupi. Domaćin Argentina je u jednoj čudnoj utakmici savladala Peru 6:0, što joj je bilo dovoljno da završi ispred Brazila i plasira se prvi put u istoriji u finale. Kao i u Njemačkoj, Holanđani su ponovo bili stavljeni na iskušenja prije finala od strane domaćina. Autobus kojim su krenuli na stadion Monumental dugo ih je vozio ulicama Buenos Ajresa, tako da su na mjesto odigravanja stigli nekoliko minuta prije meča. Udar je nastavljen kada igrači Argentine nisu izašli na vreme. Holanđani su istrčali na teren i bili izloženi nevjerovatnoj buci pred više od 72 hiljade gledalaca. Gaučosi su izašli deset minuta kasnije kada su bili uvjereni da su gosti dovoljni dugo bili izloženi „dobrodošlici“.
Uslijedio je onda još jedan bizaran detalj. Argentinci su se žalili na bandažu Ren Van de Kerkofa, iako mu je dozvoljeno da sa njom istrči na teren. To je sve podiglo do usijanja atmosferu na Monumentalu. Argentina je povela u 38. minutu golom Marija Kempesa. Holanđani su se trgli u drugom dijelu i izjednačili preko Dika Naninge osam minuta pre kraja. Zlatnu šansu je u samom finišu propustio Rob Rensenbrik da donese pobjedu Holandiji.
Ušlo se u produžetak u kojem su Bertoni i Kempes, sa dva gola, obezbjedili titulu Argentini. Oni koji su bili u Argentini na tom šampionatu kažu da je ovo bio jedini mogući ishod kako bi se vlast Videla učvrstila. Zbog svega što se dešavalo prije i tokom finala, Holanđani su napustili ceremoniju dodjele trofeja. Drugi put zaredom su ostali kratkih rukava u meču za tron i oba puta protiv selekcija koje su bile domaćini.
Južna Afrika (2010) – Zicer Robena na kopački Kasiljasa
Ako su Krojf i drugovi 70 –tih godina prošlog vjeka bili popularni i favoriti na svakom takmičenju, to se nije moglo reći za Holandiju selektora Berta van Marvajka na Mundijalu u Južnoj Africi. Odličan tim predvođen Arjenom Robenom, Veslije Snajderom, Robenom van Persijem nije pratila velika pompa. Stigli su na prvi Mundijal na afričkom kontinentu kao favoriti iz sjenke. Međutim, njihov status i kod publike i kod rivala je bio sve bolji kako je šampionat odmicao. Igrali su bez, napadački fudbal, koji je razoružavao protivnike.
Kroz grupu su se prošetali. Danska je poražena 2:0, Japan 1:0, a Kamerun 2:1. U osmini finala je pala Slovačka 2:1, a istim rezultatom je srušen Brazil golovima sjajnog Snajdera. Holandija je mjesto u trećem finalu Mundijala obezbjedila pobjedom protiv Urugvaja 3:2, a mrežu su pogodili Van Bronhorst, Snajder i Roben. U drugom delu ždrijeba do odlučujećeg meča se probio tadašnji aktuelni šampion Evrope Španija. Za razliku od prethodna dva finala, Holanđani ovaj put nisu bili suočeni sa bilo kakvim zakulisnim radnjama van terena.
Finale je igrano pred 85 hiljada ljudi na Soker stadionu u Johanesburgu. U prvom poluvremenu viđena je po jedna prava prilika na obe strane, a neprecizni su bili Serhio Ramos sa jedne i Arjen Roben sa druge strane. Zlatnu priliku da trofej prvi put završi u Holandiji propustio je upravo Roben. U 62. minutu Snajder ga je sjajno uposlio i izbacio u situaciju jedan na jedan sa Ikerom Kasiljasom. Roben je gađao lijevi ugao, ali je španski golman, koji je već padao na drugu stranu vrhovima kopačke zakačio loptu i poslao je u korner.
Kazna je stigla u produžetku kada je Džon Hejtinga, dobio crveni karton, a Andres Inijesta golom u 116. minutu upisao Španiju među osvajače Mundijala. Holanđani su uprkos porazu dočekani kao heroji u državi. U Amsterdamu ih je dočekalo 700 hiljada sunarodnika, koji su im na taj način odali počast za sjajne partije. Jedino je ponovo nedostajao trofej.