Dan uoči sjednice Narodne skupštine Republike Srpske iz parlamentarne procedure povučen je kontroverzni Zakon o zaštiti ustavnog uređenja Republike Srpske.
“Кao predstavnik predlagača, obavještavam javnost da povlačimo iz procedure Zakon o zaštiti ustavnog uređenja. Očekivali smo podršku opozicije budući da su i oni tražili procesuiranje nekih krivičnih djela, ali pošto nisu shvatili suštinu, pozivamo ih da zajedno napišemo i predložimo novi zakon”, napisao je SNSD-ov Srđan Mazalica.
Podsjetimo, kao dodatak dnevnom redu 15. redovne sjednice Narodne skupštine Republike Srpske “pojavio” se Prijedlog zakona o zaštiti ustavnog poretka RS-a, a sadržaj teksta je, u najmanju ruku, izrazito zabrinjavajući.
Klix.ba je imao uvid u ovaj prijedlog koji je trebao biti na sutrašnjoj sjednici naći pred zastupnicima u NSRS, a koji već u svom drugom članu navodi da se aplicira iznad svih drugih zakona u ovom entitetu “u slučaju postojanja nesaglasnosti odredaba.
” U prvom članu se navodi da se ovim zakonom “uređuju osnivanje, organizacija, nadležnost i ovlaštenja Specijalnog tužilaštva Republike Srpske za zaštitu ustavnog uređenja Republike Srpske i Specijalnog suda Republike Srpske za zaštitu ustavnog uređenja Republike Srpske, kao i drugih državnih organa u Republici Srpskoj.”
Dalje se u ovom prijedlogu navode sva krivična djela za koja će biti nadležni novoformirani sud i tužilaštvo.
Riječ je o krivičnim djelima: napad na ustavno uređenje RS, ugrožavanje teritorijalne cjeline, dovođenje RS u položaj potčinjenosti ili zavisnosti, ubistvo predstavnika najviših organa RS, otmica najviših predstavnika RS, oružana pobuna, sprečavanje borbe protiv neprijatelja, služba u neprijateljskoj vojsci, pomaganje neprijatelju, protivzakonito formiranje paravojnih i parapolicijskih snaga, podrivanje odbrambene moći RS, diverzija, sabotaža, špijunaža, odavanje tajne RS, upućivanje i prebacivanje na teritoriju RS oružanih grupa, oružja i municije, pozivanje na nasilnu promjenu ustavnog uređenja RS, pomoć učiniocu poslije izvršenog krivičnog djela protiv ustavnog uređenja RS, stvaranje grupe ili organizovane kriminalne grupe za vršenje krivičnih djela protiv ustavnog uređenja RS, nepoštovanje ili neizvršavanje odluka institucija ili organa RS te druga krivična djela kojima se posredno ili neposredno ugrožava ustavno uređenje i teritorijalni integritet RS.
U daljim članovima se definiše rad specijalnog suda i tužilaštva, a vrijedi istaći da će glavni tužilac, kao i njegov zamjenik te specijalni tužioci, biti imenovan u NSRS.
Sporni zakon zatim uspostavlja Službu za zaštitu ustavnog uređenja RS, a u članu 13. se navodi da će ova institucija “da obavlja poslove koji se odnose na: prikupljanje podataka i sprečavanje djelatnosti na podrivanju ili rušenju ustavnog uređenja i bezbjednosti RS, istraživanje, prikupljanje, obradu i analiziranje obavještajnih podataka i saznanja od značaja za bezbjednost RS i informisanje nadležnih republičkih organa i institucija o tim podacima, kao i druge poslove određene zakonom.”
Direktora ove službe imenovao bi predsjednik entiteta RS, koji bi imao mandat od pet godina.
U članu 17, stavu 3, navodi se također da “glavni specijalni tužilac ima ovlaštenje da u svakom trenutku do podizanja optužnice donese odluku o preuzimanju predmeta od nadležnog okružnog tužilaštva.”
Drugim riječima, ovaj zakon bi dao ogromne ovlasti glavnom tužiocu, koji bi imao pravo preuzeti bilo koji predmet pred pravosuđem u manjem bh. entitetu. Na kraju, članom 33., definisan je i rad Specijalnog suda iz prvog člana ovog zakona, a predsjednika suda će također imenovati NSRS. Isto tako vrijedi istaći da se, zajedno sa sudom, ovim zakonom osniva i Apelaciono odjeljenje za zaštitu ustavnog uređenja pri Specijalnom sudu RS, koje bi odlučivalo po žalbama na odluke suda.